|
Miron Białoszewski plays Adam Mickiewicz Dziady
|
Wydano: V 2012 Czas trwania: 52:13 CD | ecopack
Dziady II (pełna wersja) 1. Ciemno wszędzie, głucho wszędzie 2:30 2. Patrzcie, ach, patrzcie do góry 3:21 3. Już straszna północ przybywa 1:11 4. Hej, kruki, sowy, orlice! 4:20 5. Sarmo żebrze, darmo płacze 2:39 6. Nie lubisz umierać z głodu! 1:31 7. Nie ma, nie ma dla mnie rady! 1:19 8. Podajcie mi, przyjaciele 1:47 9. Na głowie ma kraśny wianek 4:01 10. Czego potrzebujesz duszeczko 1:47 11. Teraz wszystkie dusze razem 1:12 12. Pasterko, ot tam w żałobie... 1:57 13. Gdy gardzisz mszą i pierogiem 2:28 14. To jest nad rozum człowieczy! 2:31 Dziady IV (montaż - Miron Białoszewski) 15. Kto tam stuka, kto tam stuka 2:10 16. On swoje, a ja swoje, nie widzi, nie słucha 1:39 17. I czegóż ona przede mną uciekła? 2:40 18. Oto dziesiąta wybija 2:29 19. Niech ją sumienia sztylety ranią! 2:08 20. Jedenasta wybija 3:14 Dziady III (fragment - Wielka Improwizacja)
21. Samotność - cóż po ludziach, czym śpiewak dla ludzi? 5:46
|
| "Śpiewanie. Mówienie. Właśnie. Jeszcze to: jaka między nimi różnica? Niby wiadoma. Ale jak idzie między nimi granica? Czy decyduje nomenklatura? Czy przeciąganie zgłosek (a nawet głosek)? Czy różnice wysokości? Czy rytmiczność? Może zadrganie głosu? Z przeciąganiem? (...) Często były u nas mówienia specjalne (bardzo wyliczone co do melodii, choć jeszcze mówienia), śpiewania wprost i śpiewanio-mówienia, na pograniczu, które okazało się dosyć szerokie, bo okazało się wiele sposobów prawie śpiewania, mówienia podśpiewywanego, ciągów monotonii albo na odwrót spiętrzeń rytmicznych, które robiły się samochcąc muzyką. Dlatego nie było tam po co pakować muzyki obcej, zewnętrznej, jako takiej, prócz akustyki grających swoje role przedmiotów czy rytmu chodzenia (m.in. na bębniących koturnach)"
M. Białoszewski, O tym Mickiewiczu jak go mówię, "Odra" 1967, nr 6.
|
Tak Miron Białoszewski wspominał formułę wykonawczą wypracowaną w Teatrze Osobnym, który w latach 1955-1963 prowadził razem z Ludwikiem Heringiem i Ludmiłą Murawską. Wykonywał tam między innymi jeden ze swoich ulubionych tekstów, IV część "Dziadów" Adama Mickiewicza, we własnym "skrócie i montażu". W roli chóru towarzyszyła mu Ludwika Murawska. Ten sam skrót części IV - tym razem w całkowicie solowym wykonaniu Białoszewskiego - i podobny model wykonawczy odnajdujemy w nagraniu magnetofonowym "Dziadów". To najciekawszy i najbogatszy dźwiękowo materiał z całej serii wykonań tekstów autorów romantycznych - Mickiewicza, Słowackiego, Norwida - które Białoszewski nagrywał na własny, prywatny użytek w latach 1964-1966. Materiał zawarty na niniejszej płycie to obszerny wybór z tego właśnie nagrania. Pominięta została jego najmniej wyrazista i intensywna wykonawczo część - blisko 40-minutowa scena I części III dramatu. Uwzględnione zostały natomiast te fragmenty, które w największym stopniu wykraczają poza model konwencjonalnego czytania, łącząc w nierozerwalną całość jakości tekstowe i dźwiękowo-muzyczne. To właśnie te fragmenty najlepiej uzasadniają tezę, zgodnie z którą Mickiewicz i Białoszewski spotykają się w miejscu, w którym słowo "opera" traci swoje najbardziej oczywiste znaczenie. Pomysł ten sformułował Andrzej Stawar, jeden z komentatorów "Dziadów" z Teatru Osobnego, twierdząc, że Mickiewicz, tworząc "Dziady", chciał napisać operę. A że mieszkał na prowincji, gdzie opery nie było, to nie mógł napisać jej "jak należy" - a tylko tak, jak ją sobie w swej nieświadomości wyobrażał. Intencji autorskiej o tak pokrętnej trajektorii może uczynić zadość tylko równie nieoczywiste wykonanie: niby-opera, opera-nieporozumienie, coś, co operę przypomina zaledwie niechcący - i być może udało się to właśnie Białoszewskiemu, który, odwrotnie niż Mickiewicz, wykonując "Dziady", operę znał doskonale, ale wcale o niej nie myślał.
Maciej Byliniak
Głos, obiekty, taśma: Miron Białoszewski Nagranie: Miron Białoszewski, Warszawa 25.12.1965 Opracowanie, wybór i edycja: Maciej Byliniak Miks i mastering: The Norman Conquest, Maciej Byliniak i Michał Libera Produkcja: Michał Libera Ilustracja na okładce: Aleksandra Waliszewska Projekt graficzny serii: Piotr Bukowski Populista to seria płytowa, której kuratorem jest Michał Libera. więcej: http://patakaind.blogspot.com/ |
|