Roman Haubenstock-Ramati Decisions / Study in Form (Ablinger/ Fell / Friedl / Lehn

CD 1 - Decisions

1. L’amen de verre (1957)
2. Decisions / interpretacja Thomasa Lehna (1959–71/2019)
3. Decisions / interperetacja Petera Ablingera (1959-71/2019)
4. Decisions / interpretacja Marka Fella (1959-71/2019)
5. Passacaille (1957)

CD 2 - Study in Form

Reinhold Friedl - fortepian

1. Catch 2 - version 1
2. Catch 2 – version 2
3. Study in Form

Partner Wydania: Krakowskie Biuro Festiwalowe / Sacrum Profanum

Roman Haubenstock-Ramati na wczesnym etapie swojej twórczości zauważył ograniczenia metody serialnej. Podstawowy problemem dostrzegł w następującym paradoksie: utwory powstałe w zgodzie z tą metodą nadawały kompozytorowi status twórcy całkowicie panującego nad materiałem, a jednocześnie czyniły zeń podmiot poddany dyktatom ścisłych rozwiązań, które narzucone były przez logikę procedury. Nie ograniczały więc odkryć w dziedzinie materiału, ale zdecydowanie wpływały na inwencję formy. Dla Haubenstocka-Ramatiego rozróżnienie pomiędzy materią i formą, a także pomiędzy zasadniczo odmiennymi metodami ich rozwoju – odpowiednio poprzez odkrycie oraz wynalazek – stanowiły punkt wyjścia dla porzucenia metody serialnej. Na poziomie formy zakazem, który w najbardziej dojmujący sposób krępował inwencję, był zakaz repetycji. Haubenstock-Ramati dostrzegł potencjał w inspiracjach spoza pola muzyki. Katalizatorem stało się spotkanie z mobilami Alexandra Caldera. Pracujący w Paryżu amerykański rzeźbiarz opracował metodę formowania wiszących form, które poruszane ruchem powietrza ciągle zmieniają konfiguracje i wzajemne położenie. Mobil jest więc zaplanowanym przez artystę zestawem możliwości, które przyjmują inną formę w zależności od warunków zewnętrznych. Kompozytor wyobraził sobie każdy z takich komponentów jako formę zamkniętą, która staje się dynamiczna względem pozostałych zamkniętych form. Taki układ komponentów dopuszcza repetycję jako metodę badania różnych właściwości poszczególnych form. Ich wykonanie zakłada bowiem, że różne właściwości stają się widoczne (słyszalne) w zależności od kontekstu, w którym dana forma jest prezentowana. Można to porównać do procesu oglądania rzeźby: czas poświęcony na jej okrążenie pozwala zapoznać się nie tyle z różnymi formami, co z różnymi aspektami tej samej formy. I znowu do głosu dochodzi metafora topologiczna, a wraz z nią do partytury wkracza trzeci wymiar.